Toruń, dnia 17 marca 2015 roku
W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Osoby te wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.
Przepis art. 691 kodeksu cywilnego przewiduje możliwość wstąpienia w stosunek po zmarłym najemcy. Z tego uprawnienia mogą skorzystać: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą.
Aby móc wstąpić w stosunek najmu osoba uprawniona musi stale zamieszkiwać w tym lokalu z najemcą do chwili jego śmierci. Stałe zamieszkiwanie z najemcą osoby z którą najemca był w faktycznym pożyciu oznacza skoncentrowanie przez tę osobę całej swej działalności życiowej w lokalu najemcy, tak by zajmowany przez tę osobę lokal stanowił jej centrum życiowe. O stałym zamieszkiwaniu z najemcą można mówić wówczas, gdy lokal mieszkalny zajmowany razem z najemcą stanowił dla niej centrum spraw życiowych (miał tam swoje rzeczy osobiste, nocował).
Osobą faktycznie pozostającą we wspólnym pożyciu z najemcą - w rozumieniu art. 691 § 1 kodeksu cywilnego - jest osoba połączona z najemcą więzią uczuciową, fizyczną i gospodarczą (konkubent), może to być osoba tej samej płci. Faktyczne wspólne pożycie, w rozumieniu art. 691 § 1 kodeksu cywilnego, oznacza więź łączącą dwie osoby pozostające w takich relacjach jak małżonkowie. Dlatego wnuk, nawet jeśli stale zamieszkiwał z babcią albo dziadkiem, był z nimi emocjonalnie związany, prowadził wspólne gospodarstwo domowe nie należy do kategorii osób pozostających we wspólnym pożyciu. Wnuk będzie mógł wstąpić w stosunek najmu jeśli był utrzymywany przez dziadków przed ich śmiercią, to znaczy wówczas jeżeli zmarły najemca (babcia albo dziadek) był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych wobec niego.
Wstąpienie w stosunek najmu przysługuje łącznie wszystkim osobom, które spełniają wymogi przewidziane w art. 691 § 1 kodeksu cywilnego (nalezą do kręgu osób wymienionych w tym przepisie oraz stale przed śmiercią zamieszkiwały z najemcą).
Osoba wstępująca w stosunek najmu, wstępuje w prawa i obowiązki zmarłego najemcy w takim zakresie, w jakim one mu przysługiwały, a więc także obowiązuje go dotychczasowa stawka czynszu.
Uprawnienie do wstąpienia w stosunek najmu wynika wyłącznie z przepisu ustawy i zostało przyznane podmiotowi nie będącemu dotychczas stroną stosunku najmu, ale pozostającemu w określonym stosunku prawnorodzinnym lub faktycznym ze zmarłym najemcą. Jest to autonomiczne i szczególne uprawnienie osób wskazanych w ustawie, którego realizacja następuje z mocy prawa, co oznacza, że aby wstąpić w stosunek najmu osoba uprawniona nie musi podejmować żadnych czynności. Jeśli właściciel nieruchomości będzie oponował przeciwko wstąpieniu uprawnionej osoby w stosunek najmu, takiej osobie przysługuje prawo wystąpienia ze stosownym roszczeniem do sądu.
W razie braku osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu, stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.