Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez osobę, w stosunku do której nie rozpoczął jeszcze biegu termin określony w art. 1015 § 1 kodeksu cywilnego, jest bezskuteczne.
Zgodnie z przepisem art. 1015 § 1 kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Powołanie do spadku może nastąpić na podstawie ustawy albo na podstawie testamentu.
Sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku biegnie dla spadkobiercy ustawowego od dnia dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy, bądź od dnia dowiedzenia się o odrzuceniu spadku przez spadkobiercę wyprzedzającego go przy dziedziczeniu ustawowym. Spadkobierca testamentowy musi złożyć takie oświadczenie w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o istnieniu testamentu (ale po śmierci spadkodawcy).
Odrzucenie spadku z ustawy, gdy testament nieważny
Spadkobierca musi złożyć osobne oświadczenia o odrzuceniu spadku na podstawie każdej z podstaw z której wynika jego powołanie (Uchwała z dnia 15 stycznia 1991 r., III CZP 75/90 (OSNC 1991, nr 5–6, poz. 68). Sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się - zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych - z dniem, w którym dowiedzieli się oni z właściwego źródła o tym, że testament z uwagi na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny (art. 1015 § 1 k.c.).
Odrzucenie spadku musi nastąpić po powstaniu podstawy dziedziczenia
W dniu 19 października 2018 r. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 36/18, podjął uchwałę następującej treści:
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez osobę, w stosunku do której nie rozpoczął jeszcze biegu termin określony w art. 1015 § 1 k.c., jest bezskuteczne.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że polskie prawo nie zna instytucji oświadczenia na przyszłość, czy oświadczenia blankietowego (czyli pod warunkiem, że pewna podstawa dziedziczenia ujawni się lub nie).
Oświadczenie o przyjęciu bądź o odrzuceniu spadku dla swej skuteczności musi być złożone po rozpoczęciu biegu terminu do jego złożenia.