Prawo rodzinne
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 7 kwietnia 2020 roku
Prawo do osobistego kontaktu z małoletnim dzieckiem ustalone orzeczeniem sądu jest zachowane w okresie pandemii COVID-19. Wszystkie postanowienia sądów w tym zakresie obowiązują. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia. Brak realizacji tych postanowień może prowadzić do wszczęcia odpowiedniego postępowania, a następnie nakazania zapłaty określonej sumy pieniężnej na podstawie przepisów art. 598(15) , art.598(16) i art. 598(22) kodeksu postępowania cywilnego. (Komunikat Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 3 kwietnia 2020 r.).
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 29 sierpnia 2019 roku
Sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka. Jednakże matka ani domniemany ojciec nie mogą wystąpić z takim żądaniem po śmierci dziecka lub po osiągnięciu przez nie pełnoletności. Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji (art. 84 i 85 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 27 maja 2019 roku
W wyroku orzekającym rozwód bez winy małżonków, sąd może orzec obowiązek dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego małżonka oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym drugiego małżonka (alimenty). Obowiązek ten wygasa w razie zawarcia przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa, ale także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 14 maja 2019 roku
Obowiązek alimentacyjny dziadków wobec wnuka powstaje dopiero wtedy, gdy żadne z rodziców nie jest w stanie wypełnić swego obowiązku alimentacyjnego. Dodatkowo dziadkowie są zobowiązani do płacenia alimentów na wnuka, jeśli znajduje się on w niedostatku. Jest to sytuacja, w której uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania lub gdy nie może w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 25 lutego 2018 roku
Prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem jest niezależne od władzy rodzicielskiej. Stanowi nie tylko przejaw osobistych uprawnień rodziców, ale przede wszystkim jest to prawo dziecka rozłączonego z jednym lub obojgiem rodziców do utrzymywania z nimi regularnych i bezpośrednich kontaktów.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 12 stycznia 2018 roku
Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 2 marca 2017 roku
Zakres świadczeń alimentacyjnych należnych dziecku od rodziców z tytułu obowiązku alimentacyjnego obejmuje także wydatki o charakterze naukowym i oświatowo-wychowawczym, a więc między innymi środki na uzyskanie wykształcenia średniego i studiów wyższych. W sytuacji, gdy dziecko nie jest samodzielne ekonomicznie, kwoty pieniężne przekazane przez rodzica na dziecko w związku z jego nauką, nie stanowią darowizny, lecz są jedynie wykonaniem obowiązku alimentacyjnego - uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 30 marca 2016 roku
Zgodnie z art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany wysokości zasądzonych alimentów. Zmiana stosunków to istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Skutkiem takich zmian jest potrzeba skorygowania zakresu obowiązku alimentacyjnego. (Wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt VI RCa 293/14).
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 22 listopada 2015 roku
Wydawanie, na wniosek sądów przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne, opinii w sprawach innych niż sprawy nieletnich, jest niezgodne z art. 84 § 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2014 r. poz. 382), a przez to z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – uznał Trybunał Konstytucyjny w Wyroku z dnia 28 października 2015 r., (sygn. akt U 6/13).
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 14 lipca 2015 roku
Ważnym powodem do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej jest separacja małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.
Zgodnie z art. 52 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków może z ważnych powodów żądać ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Praktyka, idąc za wykładnią tego przepisu wielokrotnie dokonywaną przez Sąd Najwyższy, do ważnych powodów zalicza między innymi długotrwałą separację uniemożliwiającą zarząd majątkiem wspólnym, alkoholizm, trwonienie wspólnego majątku, zadłużanie go i wszelkie działania małżonka o charakterze finansowym niekorzystne z punktu widzenia rodziny. Zgodnie z art. 52 § 2 zd. 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami, którzy pozostawali we wspólności ustawowej lub umownej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa jest dopuszczalne, gdy z powodu separacji faktycznej (życia w rozłączeniu) niemożliwe było już w tym dniu działanie w zarządzie majątkiem wspólnym (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.12.2008 r. w sprawie II CSK 371/08), OSNC 2009/12/171, Biul. SN 2009/4/14). W sprawie o roszczenie określone w art. 52 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego decydujące znaczenie mają kwestie czysto majątkowe i możliwość porozumienia małżonków w sprawach związanych z zarządem ich majątkiem. Ocena wystąpienia ważnych powodów w rozumieniu art. 52 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wymaga poczynienia ustaleń w odniesieniu do: wielkości majątku wspólnego, istnienia zadłużenia, jego rozmiarów i okoliczności jego powstania, a także kwestii dotyczących utrzymania i wychowania małoletnich dzieci stron. (Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 11 grudnia 2013 r., sygn. akt III Ca 711/13).
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 2 lutego 2015 roku
Legitymacja do wytoczenia powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przysługuje mężczyźnie niebędącemu ojcem biologicznym dziecka, który uznał ojcostwo bez względu na to, czy w chwili składania stosownego oświadczenia wiedział o tym, że nie jest biologicznym ojcem dziecka.
Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może nastąpić na drodze sądowej, w postępowaniu przed sądem rodzinnym.
Zgodnie z art. 78 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka.
Przepis ten dopuszcza możliwość kwestionowania przez mężczyznę, który nie jest biologicznym ojcem dziecka, skuteczności złożonego oświadczenia o uznaniu ojcostwa i jednocześnie określa termin w którym możliwe jest wystąpienie ze stosownym powództwem do sądu.
Wykładnia przepisu art. 78 § 1 k.r.o. wskazuje, że legitymacja do wytoczenia powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przysługuje mężczyźnie niebędącemu ojcem biologicznym dziecka, który uznał ojcostwo bez względu na to, czy w chwili składania stosownego oświadczenia wiedział o braku istnienia więzi biologicznej pomiędzy nim a dzieckiem, którego ojcostwo uznał. Taka wykładnia uwzględnia pierwszeństwo opierania stosunków prawnorodzinnych pomiędzy rodzicami a dzieckiem na rzeczywistej, tj. zgodnej z „prawdą genetyczną”, więzi z dzieckiem.
Omawiany przepis, poza brakiem przesłanki istnienia więzi genetycznej ojca z dzieckiem i wymaganiem wytoczenia powództwa we właściwym terminie, w żaden inny sposób nie ogranicza mężczyźnie uprawnienia do wytoczenia powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.
Ponadto przepis art. 78 § 1 k.r.o. wskazuje, że bieg terminu na wytoczenie powództwa o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa rozpoczyna się z dniem, w którym mężczyzn dowiedział się, iż nie jest ojcem uznanego dziecka. Jednak bieg tego terminu nie może rozpocząć się wcześniej niż w dniu złożenia oświadczenia o uznaniu dziecka.
(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt IV CSK 459/11).
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 3 stycznia 2015 roku
Gospodarstwo rolne przekazane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) następcy pozostającemu w ustroju wspólności majątkowej wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków. (sygn. akt III CZP 68/12).
Majątek wspólny małżonków, który po rozwodzie podlega podziałowi, obejmuje przedmioty nabyte w okresie pozostawania małżonków we wspólności majątkowej bez względu na to, czy nabywcami byli oboje, czy jeden z nich. Nie należą do majątku wspólnego przedmioty majątkowe, które każdy z małżonków nabył przed powstaniem wspólności albo nabył je wprawdzie w czasie pozostawania we wspólności, ale kodeks rodzinny i opiekuńczy wprost zalicza je do majątku odrębnego (art. 33 k.r.o.). Do majątku osobistego należą także przedmioty majątkowe nabyte przez darowiznę, chyba że darczyńca inaczej postanowił.
Otrzymanie gospodarstwa rolnego od rodziców mogło się odbyć na podstawie ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140) bądź w oparciu o przepisy kolejnych ustaw, które przejęły rozwiązania ustawy z 1977 r.: ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, a po jej uchyleniu, ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Poprzez umowę z następcą rolnik będący właścicielem gospodarstwa rolnego zobowiązywał się przenieść na osobę młodszą od niego co najmniej o 15 lat (następcę) własność i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli następca do tego czasu pracował w tym gospodarstwie.
Istotą sporu jest, czy takie przekazanie gospodarstwa tylko jednemu z małżonków, stanowi majątek wspólny obojga małżonków, czy majątek osobisty małżonka obdarowanego, jeśli do przekazania doszło w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.
Umowa o przekazanie gospodarstwa z następcą nie jest jednak umową darowizny, o której mowa w art. 888 § 1 k.c. Na podstawie umowy darowizny darczyńca zobowiązuje się spełnić, kosztem swego majątku, świadczenie pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, ten zaś oświadcza, że darowiznę przyjmuje. Ustawa z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym uzależnia natomiast zawarcie umowy przekazania gospodarstwa od spełnienia szeregu przesłanek. Rolnik nie może przekazać gospodarstwa dowolnej osobie. Ponadto w zmian za przekazanie gospodarstwa rolnik otrzyma świadczenie rentowe bądź emerytalne. W klasycznej umowie darowizny darczyńca nie otrzymuje takich świadczeń. Dlatego umowa przekazania gospodarstwa rolnego jest umową inną niż umowa darowizny. Oznacza to, że gospodarstwo rolne nabyte przez jednego z małżonków (następcę) w okresie pozostawania we wspólności ustawowej wchodzi w skład majątku wspólnego na podstawie art. 31 § 1 k.r.o., Nie ma znaczenia, czy w czynności nabycia uczestniczył jeden z małżonków, czy oboje. Przekazane gospodarstwo rolne jednemu małżonkowi podlega podziałowi między małżonkami po rozwodzie, ponieważ stanowi ich majątek wspólny.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 22 grudnia 2014 roku
W czasie trwania sprawy o rozwód sąd może na wniosek jednego z małżonków orzec o obowiązku przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny na czas postępowania, także obejmujących koszty utrzymania pełnoletnich dzieci.
W czasie trwania procesu o rozwód lub o separację nie może być wszczęta odrębna sprawa o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty pomiędzy małżonkami albo pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód lub o separację.
Jeśli chodzi o dziecko małoletnie, to rozwodzący się małżonek może wystąpić w czasie trwania sprawy o rozwód z wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia alimentacyjnego i już w toku postępowania uzyskać postanowienie zobowiązujące drugą stronę do płacenia alimentów na małoletniego, do czasu zakończenia postępowania w sprawie o rozwód.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których rodzice rozwodzą się i posiadają pełnoletnie dziecko, które jest niesamodzielnie (np. studiuje). Nie chce ono jednak występować do sądu we własnym imieniu przeciwko któremuś z rodziców (z reguły jest to ojciec) o alimenty.
Wówczas jeden z małżonków może na podstawie art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wystąpić w imieniu własnym z wnioskiem o ustalenie obowiązku dostarczenia pełnoletniemu, niesamodzielnemu dziecku środków utrzymania na czas trwania postępowania w sprawie o rozwód.
Celem obowiązku alimentacyjnego przewidzianego w art. 27 k.r.o., który ma szerszy zakres niż zwykły obowiązek alimentacyjny, jest uzyskanie od małżonka środków materialnych do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rodziny jako całości oraz zaspokojenia uzasadnionych potrzeb jej poszczególnych członków (także pełnoletnich) przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej.
Uwzględniając wniosek sąd zasądza od małżonka uchylającego się od łożenia na utrzymanie rodziny odpowiednią kwotę na zaspokojenie potrzeb całej rodziny na czas do zakończenia postępowania. Dzięki temu małżonek w toku trwania sprawy o rozwód może uzyskać środki pieniężne niezbędne na utrzymanie także pełnoletniego dziecka.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 17 grudnia 2014 roku
Rodzic dorosłego dziecka nie ma obowiązku płacić alimentów, jeśli dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie albo jeśli nie stara się usamodzielnić. Możliwe jest uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego także wtedy, jeśli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo ze względu na trudną sytuację materialną rodzica. Obowiązek alimentacyjny ustaje także wówczas, gdy studiujące dziecko zaniedbuje naukę.
Zgodnie z art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice mają obowiązek płacić alimenty na dziecko, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dziecko posiada dochody ze swojego majątku i wystarczają one na zaspokojenie jego potrzeb. Obowiązek alimentacyjny to szczególny, indywidualny obowiązek rodzica dostarczenia dziecku środków utrzymania. Obowiązek zapłaty alimentów trwa dopóty, dopóki dziecko nie zdobędzie przygotowania zawodowego, umożliwiającego podjęcie pracy czyli do chwili usamodzielnienia się i to niezależnie od osiągniętego wieku. Obowiązek zapłaty alimentów nie zależy od wieku dziecka, tylko od tego czy jest się w stanie samodzielnie utrzymać.
Jeśli dziecko chce kontynuować naukę w szkole wyższej obowiązek płacenia alimentów trwa do ukończenia przez niego nauki, chyba że dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie (studiując, podjęło pracę), zaniedbuje studia albo nie zaliczenia kolejnych lat z własnej winy, wówczas obowiązek alimentacyjny ustaje. W przypadku studiów zaocznych w orzecznictwie wskazuje się, że nie można wymagać od rodzica posiadającego niskie dochody (niewielka emerytura, niskie zarobki), żeby płacił za kosztowne studia zaoczne pełnoletniego dziecka.
Zawarcie przez dziecko związku małżeńskiego nie uchyla obowiązku płacenia zasądzonych wyrokiem sądu alimentów. Wpływa jednak na kolejność obowiązku alimentacyjnego. W pierwszej kolejności obowiązek alimentacyjny ciąży na małżonku, a w dalszej kolejności na rodzicu.
Obowiązek alimentacyjny wygasa także wtedy, gdy dziecko nie czyni starań o samodzielne utrzymanie się (zaprzestało kontynuowania nauki), albo ze względu na trudną sytuację majątkową rodziców.
Rodzic, którego obowiązek alimentacyjny został określony w wyroku sądowym powinien złożyć pozew o uchylenie alimentów.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 27 sierpnia 2016 roku
W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd może orzec także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.
- Szczegóły
- Kategoria: Prawo rodzinne
Toruń, dnia 13 września 2016 roku
To żądający rozwodu małżonek wyłącznie winny trwałego i zupełnego rozkładu pożycia stron, ma obowiązek dowieść faktów, które stanowiłyby dostateczną podstawę do wyrażenia oceny, że brak zgody na rozwiązanie małżeństwa należy uznać za moralnie naganny, powodowany pobudkami nie zasługującymi na społeczną aprobatę, przy przyjęciu miernika oceny obiektywnej, dokonywanej z zewnątrz.