Przerwy w świadczeniu usług w ramach wykonywanej działalności gospodarczej z tytułu urodzenia dziecka i sprawowania nad nim opieki czy też przebywania na zasiłku chorobowym, który przecież czasowo wyklucza zdolność do pracy, nie powinny powodować utraty statusu przedsiębiorcy, uznał Sąd Okręgowy w Toruniu (Wyrok z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt IV U 357/17).
Ubezpieczona z zawodu pielęgniarka prowadziła działalność gospodarczą od 2012 r. w zakresie usług pielęgniarskich dla szpitala w Toruniu. Dnia 11 czerwcu 2015 r. urodziła dziecko. Działalności gospodarczej nie zawiesiła. Do dnia 8 czerwca 2016 r. pobierała zasiłek macierzyński. Nie osiągała w tym czasie żadnych dochodów, nie wykonywała usług pielęgniarskich, ponieważ sprawowała opiekę nad nowonarodzonym dzieckiem. Ubezpieczona bezpośrednio po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego wystąpiła o wypłatę kolejnych zasiłków z FUS: na okres od 9 czerwca 2016 r. do 7 grudnia 2016 r. - zasiłku chorobowego oraz od 8 grudnia 2016 r. - świadczenia rehabilitacyjnego. ZUS uznał, że ubezpieczona faktycznie w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie prowadziła działalności gospodarczej, nie osiągnęła żadnych korzyści finansowych z tego tytułu. Swą "aktywność zawodową" skierowała na uzyskanie ponownie świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a nie na kontynuację umowy o usługi pielęgniarskie. Zdaniem ZUS ubezpieczona nie miała zamiaru prowadzić działalności gospodarczej zatem należało wydać decyzję o tym, że nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 9 czerwca 2016 r., a w konsekwencji żądać zwrotu pobranych zasiłków.
Ubezpieczona nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem. Złożyła odwołanie do Sądu.
Sąd Okręgowy w Toruniu Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2018 r. (sygn. akt IV U 357/17) przyznał rację ubezpieczonej i zmienił decyzję ZUS w ten sposób, że ubezpieczona jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, i wypadkowemu od 9 czerwca 2016 r. oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 9 czerwca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu wskazał, że ubezpieczona od 2 stycznia 2012 r. figuruje w CEIDG jako przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług pielęgniarskich. Ubezpieczona świadczyła usługi pielęgniarskie w jednym ze szpitali w Toruniu od stycznia 2012 r. Od 29 stycznia 2015 r. do 10 czerwca 2015 r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim. W dniu 11 czerwca 2015 r. urodziła dziecko. Następnie pobierała zasiłek macierzyński, od 9 czerwca 2016 r. pobierała zasiłek chorobowy, a od 8 grudnia 2016 r. zasiłek rehabilitacyjny. Od 2004 r. ubezpieczona leczy się na depresją i to było także podstawą przyznania jej zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego.
Sąd Okręgowy w Toruniu stwierdził, że przejściowa konieczność opieki nad dzieckiem czy problemy zdrowotne ubezpieczonej nie powinny podważać ciągłości prowadzenia działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza jest działalnością, z którą związana jest konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Zatem należy liczyć się również z ryzykiem obejmującym okresy faktycznego przestoju w wykonywaniu działalności gospodarczej, co w przypadku ubezpieczonej wynikało z konieczności opieki nad dzieckiem, a następnie z problemów zdrowotnych, które stanowią okoliczności niezależne i niedające się przewidzieć. Ubezpieczona miała zamiar kontynuowania działalności gospodarczej, który był oparty na obiektywnie realnym oczekiwaniu na wystąpienie w przyszłości zdarzeń to umożliwiających tj. zakończenie pobierania zasiłku chorobowego.
Sąd Okręgowy w Toruniu wskazał, że pobieranie zasiłku macierzyńskiego ma na celu zapewnienie środków utrzymania w miejsce utraconych zarobków z powodu powstrzymywania się od pracy w związku z urodzeniem dziecka i koniecznością jego pielęgnacji przez pierwsze miesiące życia, a także zapewnienie matce możliwości regeneracji oraz sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Okres przebywania na urlopie macierzyńskim należy traktować więc jako okres usprawiedliwionego niewykonywania pracy z powodu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, tak jak interpretowana jest sytuacja pobierania zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy. Przerwy w świadczeniu usług w ramach wykonywanej działalności gospodarczej z tytułu urodzenia dziecka i sprawowania nad nim opieki czy też przebywania na zasiłku chorobowym, który przecież czasowo wyklucza zdolność do pracy, nie powinny powodować utraty statusu przedsiębiorcy.
Wyrok jest nieprawomocny. Zakład Ubezpieczeń Społecznych złożył apelację do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku.