Wyrokiem z dnia 11 października 2023 r. Sąd Okręgowy w Toruniu (sygn. akt IV U 396/23) zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy Dyrektora Biura Emerytalnego Służby Więziennej w Warszawie do przeliczenia policyjnej renty rodzinnej 97 - letniej wdowy po funkcjonariuszu Służby Więziennej z pominięciem art. 24a ustawy z 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) i ich rodzin (tekst jednolity Dz. U. z 2023r. poz. 1280), począwszy od dnia 1 października 2017 roku. Wyrokiem z dnia 12 marca 2024 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku oddalił apelację organu rentowego (sygn. akt III AUa 27/24).
Odwołująca się (urodzona w 1926 r.) nabyła prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu, byłym funkcjonariuszu Służby Więziennej. Decyzją z 1.03.2017 r. wysokość renty rodzinnej wdowy została obniżona z kwoty 3554, 47 zł netto do kwoty1666, 53 zł netto. Mąż Odwołującej się, według informacji IPN, w okresie od 10.12.1946 r. do 31.01.1947 pełnił służbę próbną w Komendzie Powiatowej w Inowrocławiu oraz w okresie od 7.02.1948 r. do 14.12.1954 r. pełnił służbę jako strażnik Służby Więziennej w Zakładzie Karnym. Z tego powodu IPN zakwalifikował służbę męża Odwołującej się jako służbę na rzecz państwa totalitarnego (art. 13b). W sprawie zostało złożone odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie, następnie sprawa została przekazana Sądowi Okręgowemu w Toruniu.
Wyrokiem z dnia 11 października 2023 r. Sąd Okręgowy w Toruniu zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy Dyrektora Biura Emerytalnego Służby Więziennej w Warszawie do przeliczenia policyjnej renty rodzinnej z pominięciem art. 24a. Mąż Odwołującej się został zwolniony ze służby w 1972 r. Okres uznany za służbę na rzecz totalitarnego państwa (około 6, 5 roku) wynosił zatem ¼ całego okresu służby. W zgromadzonym materiale dowodowym, nie ma podstaw do stwierdzenia, aby mąż ubezpieczonej w okresie próbnym w Komendzie Powiatowej w Inowrocławiu – przy tak niskiej ocenie ze strony przełożonych, czy też zważywszy na krótki okres służby – był w stanie utrwalać system totalitarny, czy też by walczył z bandami lub reakcyjnym podziemiem. Naruszanie obecnie w tak poważny sposób uprawnienia rentowego ubezpieczonej – tj. redukcja kwoty świadczenia o ponad połowę – w sytuacji, w której nie wykazano, aby w tym okresie służby mąż Odwołującej się dopuścił się jakichkolwiek działań represyjnych wobec obywateli, wykraczających poza standardy służby więziennej (obowiązujące również w demokratycznym państwie), wydaje się sankcją wysoce niesprawiedliwą i nieproporcjonalną do przyjętych celów ustawy nowelizacyjnej.
W ocenie Sądu wydanie decyzji obniżającej ubezpieczonej świadczenie rentowe bez uwzględnienia indywidualnego charakteru pełnionej przez jej męża służby, a także po upływie 27 lat od czasu zmiany ustroju państwa, stanowiło w istocie formę niedopuszczalnej represji i dyskryminacji, godząc w podstawowe prawa ubezpieczonej, przypisanemu mu na podstawie przepisów Konstytucji i aktów prawa unijnego.
(Uzasadnienie do Wyroku z dnia 11 października 2023 r. Sądu Okręgowego w Toruniu (sygn. akt IV U 396/23). Wyrok jest prawomocny.