- Nie ma żadnych prawnych przesłanek, by ograniczyć uprawnienie funkcjonariuszy Policji do uzyskania pełnego, odpowiadającego wymogom konstytucyjnym ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w zależności od kryterium daty zwolnienia ze służby, o ile zwolnienie to nastąpiło po wejściu w życie zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny art.115a ustawy o Policji, czyli po dniu 19 października 2001 r.
- Na mocy art. 190 Konstytucji RP nie tylko sądy, ale także organy administracji publicznej, winny dokonywać wykładni art. 115 a ustawy o Policji w zw. z art. 9 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (…) (Dz.U. z 2020 poz. 1610) zgodnie z Konstytucją RP.
Funkcjonariusz pełnił służbę w Policji do 2003 r. W dacie zwolnienia ze służby wypłacono mu ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy w oparciu o art. 115a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji w brzmieniu wówczas obowiązującym, tj. przy przyjęciu wysokości ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień niewykorzystanego urlopu w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym na ostatnio zajmowanym stanowisku.
Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r., sygn. akt K 7/15 (ogłoszonym w Dzienniku Ustaw z dnia 6 listopada 2018 r., poz. 2102) orzeczono, iż art. 115a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji w zakresie, w jakim ustala wysokość ekwiwalentu pieniężnego za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia, jest niezgodny z art. 66 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W konsekwencji powstała luka w systemie prawnym, ponieważ z żadnego przepisu prawa nie wynikało, w jaki sposób należy ustalać wysokość omawianego ekwiwalentu.
Z dniem 1 października 2020 r. weszła w życie ustawa o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 18 września 2020 r., poz. 1610), która zmieniła brzmienie art. 115 a ustawy o Policji w następujący sposób: ekwiwalent pieniężny za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego ustala się w wysokości 1/21 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku. Dalej ustawodawca w art. 9 ust. 1 zdanie drugie ustawy odnośnie ustalania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. (data publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego) nakazał przyjąć zasady wynikające z przepisów ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r., czyli ustalać ekwiwalent za urlop w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku. Ustawodawca zróżnicował wysokość ekwiwalentu za urlop przed i po dacie 6 listopada 2018 r.
Funkcjonariusz wystąpił o wyrównanie ekwiwalentu za urlop do wysokości 1/21 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnym na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Komendant Wojewódzki Policji, a następnie Komendant Główny Policji wydał decyzję odmowną, ponieważ uznał, że funkcjonariuszowi, któremu właściwy Organ ustalił wysokość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy przed dniem 6 listopada 2018 r. nie przysługuje prawo do wyrównania jego wysokości do 1/21.
Na powyższą decyzję skargę wniósł pełnomocnik funkcjonariusza.
Wyrokiem z dnia 23 lutego 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję Komendanta Głównego Policji oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy z dnia 22 października 2020 r..
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego była utrata z dniem 6 listopada 2018 r. (data publikacji w dzienniku urzędowym) mocy obowiązującej art. 115a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r., Nr 287, poz. 1687 z późn. zm.) w takim zakresie, w jakim określał on współczynnik ułamkowy 1/30 uposażenia policjanta jako podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Tymczasem po wydaniu Wyroku przez Trybunał Konstytucyjny weszła w życie ustawa z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (…), która ponownie uregulowała zasady wypłaty ekwiwalentu za urlop. Ustawodawca w art. 9 ust. 1 zdanie drugie ustawy odnośnie ustalania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. (data publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego) nakazał przyjąć zasady wynikające z przepisów ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r., a tym samym te, które zostały zakwestionowane wprost w wyroku Trybunału z dnia 30 października 2018 r. jako niezgodne z art. 66 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji RP. Ustawodawca nakazał stosowanie przepisów tych, które zostały zakwestionowane przez TK.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że przyjęcie za prawidłową wykładnię przepisów przejściowych zastosowaną przez Organ oznaczałoby istnienie zjawiska tzw. wtórnej niekonstytucyjności, które polega na tym że ustawodawca powtarza rozwiązania normatywne uznane już raz za niekonstytucyjne. Oznaczałoby to, że ustawodawca przepisami przejściowymi próbuje ograniczyć zakres zastosowania wyroku Trybunału, a nadto narusza konstytucyjną zasadę powszechnej mocy obowiązującej wyroków Trybunału, które wiążą także ustawodawcę. Dlatego wykładnię ww. przepisów, dokonaną przez Organy Policji, Sąd uznał za błędną. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że stwierdzenie niekonstytucyjności danego przepisu zawsze zamyka drogę do stosowania normy po dacie jej derogowania z powodu niekonstytucyjności. Oznacza to, że racjonalny ustawodawca tworząc przepisy przejściowe powinien je konstruować w taki sposób, aby uwzględniać skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Dalej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że na mocy art. 190 Konstytucji RP nie tylko sądy, ale także organy administracji publicznej, winny dokonywać wykładni art. 15 a ustawy o Policji w związku z art. 9 ustawy 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach (…), zgodnie z Konstytucją RP.
Nie ma zatem żadnych prawnych przesłanek, by ograniczyć uprawnienie funkcjonariuszy Policji do uzyskania pełnego, odpowiadającego wymogom konstytucyjnym ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w zależności od kryterium daty zwolnienia ze służby, o ile zwolnienie to nastąpiło po wejściu w życie zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny art.115a ustawy o Policji, czyli po dniu 19 października 2001 r..
(Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2023 r., sygn. II SA/Wa 813/21). Wyrok jest nieprawomocny.