• Adwokat
  • Cywilne
  • Firmy
  • Mundury

Toruń, dnia 7 kwietnia 2015 roku

Spadkobierca, który nie złożył oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania, automatycznie przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w spisie lub wykazie inwentarza stanu czynnego spadku. To najważniejsza zmiana kodeksu cywilnego, dotycząca odpowiedzialności za długi spadkowe, przyjęta w Ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja kodeksu cywilnego przyjęta przez Sejm 20 marca 2015 r. zmienia m.in. zasady odpowiedzialności za długi spadkowe spadkobierców, którzy nie złożyli oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku w ustawowym – sześciomiesięcznym - terminie.

Po wejściu w życie nowych przepisów w razie biernego zachowania się uprawnionego, zasadą będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co spowoduje ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości wartości dziedziczonego spadku. Spadkobierca uchroni swój majątek przed wierzycielami spadkodawcy, gdyż jego odpowiedzialność ograniczy się do wartości stanu czynnego spadku (dziedziczonego majątku). Jako dłużnik osobisty spadkobierca będzie odpowiadał całym swoim majątkiem, ale z ograniczeniem do wysokości aktywów spadku. Jeżeli więc wartość stanu czynnego spadku będzie wynosić 100 tys. zł, a dziedziczony dług będzie równy kwocie 200 tys. zł, to wierzyciel będzie mógł domagać się zapłaty jedynie 100 tys. zł.

Nowelizacja wprowadziła do kodeksu cywilnego możliwość złożenia przez spadkobiercę wykazu inwentarza w sądzie albo przed notariuszem. W takim wykazie ujawnia się przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku (czyli chwili śmierci spadkodawcy). Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem.

W razie ujawnienia po złożeniu wykazu inwentarza przedmiotów należących do spadku, przedmiotów zapisów windykacyjnych lub długów spadkowych pominiętych w wykazie inwentarza składający wykaz uzupełnia go. Wykaz składany w sądzie sporządza się według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.

Odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wysokości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.

Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza i spłacił niektóre długi spadkowe, a nie wiedział i przy dołożeniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za niespłacone długi spadkowe tylko do wysokości różnicy między wartością stanu czynnego spadku, a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów spadkowych, które spłacił. Spadkobierca, który wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku jednakże tylko do takiej wysokości , w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe. Nie dotyczy to spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności prawnych oraz spadkobiercy, co do którego istnieje podstawa do jego ubezwłasnowolnienia.

Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta RP dnia 1 kwietnia 2015 r. Wejdzie w życie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.