Toruń, dnia 16 sierpnia 2018 roku
Zgodnie z art. 214 § 1 k.p.c. w zw. z art. 2141 § 1 k.p.c. rozprawa ulega odroczeniu z powodu choroby strony, jeżeli przedstawi ona zaświadczenie potwierdzające niemożliwość stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie sądu wystawione przez lekarza sądowego. Nagłość choroby lub niedyspozycji strony oraz problemy z uzyskaniem szybkiej konsultacji lekarza sądowego mogą uzasadniać złożenie zaświadczenia lekarskiego niespełniającego powyższego wymagania i uzupełnienie tego braku na wezwanie sądu już po odroczeniu terminu rozprawy.
Przepis artykułu 2141 k.p.c. wprowadził szczególne wymagania, jakie muszą być spełnione przez strony, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków i innych uczestników postępowania, aby ich - spowodowane chorobą - niestawiennictwo na wezwanie lub zawiadomienie sądu zostało usprawiedliwione. Konieczne jest przedstawienie zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się, wystawionego przez lekarza sądowego. Jeżeli sąd ma wątpliwości, czy rzeczywiście stan zdrowia jest dla strony przeszkodą stawienia się w sądzie, której nie można przezwyciężyć, może zażądać od strony przedłożenia szczegółowych danych o chorobie.
Nie jest niezbędnym warunkiem uznania przez sąd nieobecności strony na rozprawie z powodu choroby, za usprawiedliwioną, złożenie zaświadczenia od lekarza sądowego równocześnie z wnioskiem o odroczenie rozprawy. Nie zawsze bowiem możliwe będzie uzyskanie takiego zaświadczenia przez stronę z właściwym wyprzedzeniem, np. z powodu nagłości choroby i jej skutków, godzin urzędowania lekarza sądowego, pobytu w szpitalu lub innym miejscu uniemożliwiającym to albo innych uwiarygodnionych przyczyn. Uwiarygodnienie przez stronę niereprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika faktu choroby uniemożliwiającej stawienie się do sądu zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza nie będącego lekarzem sądowym powinno stanowić przyczynę odroczenia rozprawy. Nie oznacza to, że strona jest zwolniona z przedstawienia takiego zaświadczenia. W takim wypadku sąd wzywa stronę do przedstawienia zaświadczenia odpowiadającego wymogom art. 2141 k.p.c. potwierdzającego niemożność stawienia się w sądzie i poucza zarówno o treści tego przepisu jak i skutkach jego naruszenia w trybie art. 5 k.p.c.
Zgodne z art. 274 k.p.c. za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do świadka, który oddalił się bez zezwolenia przewodniczącego. Świadek w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, może usprawiedliwić swe niestawiennictwo. W razie usprawiedliwienia niestawiennictwa sąd zwolni świadka od grzywny i od przymusowego sprowadzenia. Postanowienia sądu mogą zapaść na posiedzeniu niejawnym. Usprawiedliwienie nieobecności na rozprawie, dokonane post factum, nie może stanowić argumentu podważającego prawidłowość skazania na grzywnę, prowadzić może bowiem jedynie do zwolnienia od prawidłowo na nią nałożonej grzywny.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. akt I ACa 236/13 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 stycznia 2017 r., sygn. akt VI ACa 1582/15