• Adwokat
  • Cywilne
  • Firmy
  • Mundury

Obowiązkiem spadkobiercy, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, jest spłata długów ujawnionych w inwentarzu oraz innych, które są mu znane ale tylko do wartości stanu czynnego spadku. Spadkobierca nie może spłacać wierzycieli w dowolny sposób.

Podstawową zasadą dziedziczenia spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest ponoszenie przez spadkobiercę odpowiedzialności za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w spisie albo wykazie inwentarza stanu czynnego spadku (art. 1031 § 2 kodeksu cywilnego). Spadkobierca odpowiada majątkiem własnym i spadkowym ale do wysokości wartości aktywów spadku.

Spadkobierca nie może spłacać długów spadkowych według własnego uznania, czy też w kolejności zgłaszania się wierzycieli, chyba że wartość stanu czynnego spadku wystarcza na spłatę wszystkich należności.

W przypadku nieuprawnionego faworyzowania niektórych wierzycieli z krzywdą innych odpowiedzialność spadkobiercy poszerza się o tyle, że ponosi on wówczas odpowiedzialność za nieuwzględnione długi ponad wartość stanu czynnego spadku, do takiej wysokości, w jakiej byłby zobowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe (art. 1032 § 2 kodeksu cywilnego).

Nie ma jednak przepisu prawa materialnego wskazującego wprost na kolejność zaspokajania wierzycieli. Według poglądu doktryny i orzecznictwa w celu ustalenia zasad kolejności zaspokajania wierzycieli stosuje się odpowiednio art. 1025 kodeksu postępowania cywilnego. Przepis stanowi, że z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności:

1) koszty egzekucyjne;
2) należności alimentacyjne;
3) należności za pracę za okres 3 miesięcy do wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i koszty zwykłego pogrzebu dłużnika;
4) należności zabezpieczone hipoteką morską lub przywilejem na statku morskim;
5) należności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystające z ustawowego pierwszeństwa oraz prawa, które ciążyły na nieruchomości przed dokonaniem w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji lub przed złożeniem do zbioru dokumentów wniosku o dokonanie takiego wpisu;
6) należności za pracę niezaspokojone w kolejności trzeciej;
7) należności, do których stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), o ile nie zostały zaspokojone w kolejności piątej;
8) należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję;
9) inne należności.

W przypadku, gdy wartość stanu czynnego spadku nie wystarcza na całkowite zaspokojenie wszystkich wierzytelności, wierzytelności należące do tej samej kategorii podlegają zaspokojeniu stosunkowo do wysokości każdej z nich.