• Adwokat
  • Cywilne
  • Firmy
  • Mundury

Przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku może nastąpić także po wydziedziczeniu go w testamencie i do swej skuteczności nie wymaga zachowania formy testamentowej.

Zgodnie z art. 1008 kodeksu cywilnego spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku: wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci; uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.

Spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeżeli mu przebaczył. Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem (art. 1010 kodeksu cywilnego).

Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 14 czerwca 1971 r. (sygn. akt III CZP 24/71) uznał, że gdy spadkodawca przebaczył spadkobiercy po wydziedziczeniu go w testamencie, wydziedziczenie staje się bezskuteczne bez względu na formę, w jakiej przebaczenie nastąpiło.

W ostatnim czasie do Sądu Najwyższego skierowane zostało przez sąd II instancji pytanie prawne o treści: Czy przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku po sporządzeniu testamentu uchyla zawarte w nim wydziedziczenie, jeśli akt ten nie znalazł odzwierciedlenia w nowym testamencie zmieniającym lub odwołującym poprzedni?

Sąd Najwyższy w Uchwale z dnia 19 października 2018 r., sygn. akt III CZP 37/18 stanął na stanowisku, że przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku może nastąpić także po wydziedziczeniu go w testamencie i do swej skuteczności nie wymaga zachowania formy testamentowej. Przebaczenie niweluje skutki wydziedziczenia i dla swej ważności nie wymaga się, by nastąpiło to w testamencie odwołującym bądź zmieniającym poprzedni. Forma aktu notarialnego nie jest wymagana dla ważności przebaczenia.