• Adwokat
  • Cywilne
  • Firmy
  • Mundury

Sąd może oddalić wniosek o wpis do księgi wieczystej, jeżeli istnieje znana mu urzędowo przeszkoda do jego dokonania, uznał Sądu Najwyższy w Uchwale z dnia 25 lutego 2016 r. (sygn. akt III CZP 86/15).

Podstawową funkcją ksiąg wieczystych jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości. Sąd rozpoznający wniosek o wpis do księgi wieczystej powinien dbać o prawidłowość i rzetelność dokonywanych wpisów.

Wpis dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. Zgodnie z art. 6268 § 2 kodeksu postępowania cywilnego rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej.

Brak stosownej podstawy do wpisu (gdy np. do zmiany właściciela nieruchomości, mimo twierdzeń wnioskodawcy, w rzeczywistości nie doszło) stanowi jedną z możliwych przyczyn oddalenia wniosku; drugą z nich jest wystąpienie przeszkody do wpisu. Brak podstawy do wpisu należy utożsamiać z niewykazaniem zaistnienia okoliczności, od których przepisy ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece uzależniają dokonanie wpisu; wykazywanie tych okoliczności następuje na podstawie wniosku, dołączonych dokumentów lub treści księgi wieczystej. Wystąpienie przeszkody natomiast należy wiązać z zaistnieniem takiego zdarzenia, które - mimo formalnego wykazania przez wnioskodawcę podstawy wpisu - nie zezwala z punktu widzenia prawa na jego dokonanie. Ustawodawca nie określił, na jakiej podstawie może dojść do ustalenia przeszkody wpisu i na czym ta przeszkoda polega. Uzasadnia to stwierdzenie, że o ile fakty znane sądowi z urzędu nie mogą same przez się stanowić podstawy wpisu, gdyż wpis w księdze wieczystej dokonywany jest z zasady na wniosek, o tyle mogą i powinny stanowić podstawę oddalenia wniosku, jeśli w wyniku uwzględnienia tych faktów dochodzi do ustalenia, iż istnieje przeszkoda do dokonania wpisu. Sąd Najwyższy wskazał w Uchwale na szczególną rolę sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym i potwierdził, że zadaniem sądu jest przeciwdziałanie dokonywaniu wpisów wbrew rzeczywistemu stanowi prawnemu. Sąd wieczystoksięgowy powinien dbać o prawidłowość i rzetelność dokonywanych wpisów. Dlatego może oddalić wniosek o wpis do księgi wieczystej, jeżeli istnieje znana mu urzędowo przeszkoda do jego dokonania.

Uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 25 lutego 2016 r. (sygn. akt III CZP 86/15)