• Adwokat
  • Cywilne
  • Firmy
  • Mundury

Współposiadacze rachunku bankowego muszą liczyć się z ryzykiem zajęcia przez komornika środków pieniężnych znajdujących się na ich wspólnym rachunku, nawet wtedy gdy dłużnikiem jest tylko jeden z nich.

W przepisie art. 51 prawa bankowego z 1997 r. przewidziano możliwość zawarcia umowy rachunku wspólnego z udziałem osób fizycznych jako współposiadaczy tego rachunku. Brak jest ograniczeń co do kręgu osób fizycznych, które mogą zawrzeć z bankiem umowę wspólnego rachunku bankowego. Każdy ze współposiadaczy rachunku może dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku oraz każdy ze współposiadaczy rachunku może w każdym czasie wypowiedzieć umowę ze skutkiem dla pozostałych współposiadaczy, o ile umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej. Nieistotne są źródła zasilania rachunku wspólnego, tj. pochodzenie środków pieniężnych ujawnionych na rachunku. Nie ma znaczenia, czy wpłacił je tylko jeden ze współposiadaczy rachunku, czy oboje. Możliwe jest także zawarcie umowy lokaty wspólnej.

Zgodnie z art. 8911 k.p.c. na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi można zająć środki pieniężne zgromadzone na rachunku wspólnym dłużnika i innej osoby. Jeśli umowa regulująca prowadzenie rachunku bankowego przewiduje nierówne udziały, to czynności egzekucyjne prowadzone będą do przypadającego dłużnikowi udziału w rachunku wspólnym, o ile taką umowę przedłoży się komornikowi. Dłużnik jest obowiązany przedłożyć umowę komornikowi w terminie tygodnia od daty zajęcia. Po ustaleniu udziału dłużnika zwalnia się pozostałe udziały od egzekucji. Jeśli umowa nie określa udziału w rachunku wspólnym albo gdy dłużnik nie przedłoży umowy, domniemywa się, że udziały są równe. Dla wzruszenia takiego domniemania nie mają znaczenia wewnętrzne porozumienia dokonywane między współposiadaczami rachunku, z których mogłaby wynikać inna wysokość takich udziałów lub nawet wyłączna przynależność środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku wspólnym do jednego ze współposiadaczy (np. osoby niebędącej dłużnikiem w postępowaniu egzekucyjnym). Oznacza to, że współposiadacz rachunku wspólnego niebędący dłużnikiem nie może skutecznie sprzeciwiać się egzekucji i dowodzić, że na rachunku znajdują się wyłączne środki pieniężne należące do niego. Ujawnienie tych środków przez odpowiedni wpis na rachunku prowadzi do powstania wierzytelności wspólnej współposiadaczy wobec banku i wierzytelność ta jest objęta reżimem egzekucyjnym określonym w art. 8911 § 1 k.p.c.

Współposiadacz rachunku może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętej kwoty spod egzekucji.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2012 r., sygn. akt III CSK 189/11.