• Adwokat
  • Cywilne
  • Firmy
  • Mundury

Prawo do planowania rodziny i wynikające z niego uprawnienie do legalnego przerwania ciąży w warunkach określonych w art. 4a ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży jest dobrem osobistym podlegającym ochronie prawnej.

Przepis art. 4a pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, stanowi iż przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

W niniejszej sprawie lekarz wykonujący badanie powódki przeprowadził je niezgodnie z przyjętymi standardami w tym znaczeniu, że nie dostrzegł wad płodu, które były widoczne przez co dopuścił się błędu w ocenie stanu płodu. Błąd lekarski jest błędem zawinionym i ma co najmniej postać niedbalstwa. Konsekwencją powyższego było niepoinformowanie powódki o wadach płodu co uniemożliwiło jej rozważenie możliwości podjęcia decyzji o legalnym przerwaniu ciąży. Okolicznością nie budzącą wątpliwości jest, że córka powódki urodziła się z ciężkimi i nieodwracalnymi wadami uniemożliwiającymi jej samodzielne funkcjonowanie.

Sąd Apelacyjny w Krakowie uznał, że gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu, rodzice winni mieć prawo do świadomego podjęcia decyzji, czy chcą i mogą obciążyć siebie i swoją rodzinę skutkami urodzenia dziecka upośledzonego i podjąć decyzję o przerwaniu ciąży. Prawo decydowania o tym czy kobieta jest w stanie podjąć się wychowywania głęboko niepełnosprawnego dziecka jest dobrem osobistym najwyższego rzędu. Jeśli zatem dojdzie do sytuacji w której pacjentka nie otrzyma świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej, na skutek braku staranności lekarza, który je wykonywał, bądź wykonał je niezgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób (bezprawność działania lekarza) i pozbawiona zostanie w ten sposób możliwości zadecydowania o legalnym przerwaniu ciąży, wówczas powstaje odpowiedzialność deliktowa po stronie zakładu opieki zdrowotnej na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego. Przesądza to o zasadności żądania zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego. Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ponadto rodzice dziecka są legitymowani do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych za szkodę majątkową obejmującą zwiększenie kosztów utrzymania upośledzonego dziecka ponoszone przez nich w wyniku zawinionego naruszenia przez lekarza prawa rodziców do planowania rodziny i przerywania ciąży na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. nr 17, poz. 78 ze zm.).

(Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 maja 2015 r., sygn. akt I ACa 204/15)